In sake-droesem ingelegde geelvinmakreel

  Met de ‘buri’ (Seriola quinqueradiata oftewel de goudvinmakreel) liep het juist weer heel anders af dan met de Japanse brilvogel. De hoofdpersoon zit in sakedroesem ingelegde geelvinmakreel te eten als Marie hem onverwacht komt opzoeken. Is het nu de taak van de vertaler om met een gerecht op de […]

(lees verder)

Jazz; of het ritme van taal in een vertaling

  Ja, het was een heel leuk idee van Matthijs van Nieuwkerk en Wilfried de Jong om een Japanner een stukje voor te laten lezen tijdens hun blokje ‘Murakami en jazz’ op het Murakami-weekend, dat afgelopen zaterdag en zondag op de SS Rotterdam werd gehouden om te vieren dat deel II […]

(lees verder)

Taal en tolerantie, of: hoe verruim ik mijn geest?

In mijn agenda zit al een tijdje een artikel uit De Groene Amsterdammer dat ‘Meertaligheid is tolerantie’ heet. Daarin wijst  Mathieu Segers op een essay van John Le Carré  voor The Guardian. Daarin noemt Le Carré de beslissing om een buitenlandse taal te leren (Carré leerde Duits) ‘an act of friendship’. Volgens […]

(lees verder)

Metàfore: de kunst van de directe omweg

Deel II van De moord op Commendatore heeft ‘Metaforen verschuiven’ als ondertitel. Nu is Murakami vrij goed met metaforen (van afgelebberd cliché tot beeldspraken als een cryptogram) maar hier betreedt hij weer nieuw terrein. Bij Metaforen denk ik onvermijdelijk aan de film Il Postino, waarin Pablo Neruda op een Italiaans eilandje […]

(lees verder)

verregaande ridderlijkheid (of: vertalerswaanzin II)

Het viel me pas op toen ik het in het Japans zag: Il commendatore is een ridder (騎士団長), en Der Rosenkavalier is ook een ridder: 薔薇 の騎士. (Voor ogen die niet getraind zijn in het lezen van kanji/karakters: de eerste twee karakters van Commendatore zijn dezelfde als de laatste twee karakters […]

(lees verder)

koffiefilters en de doe-het-zelf-beeldspraak van Murakami

https://soundcloud.com/volkskrantgeluidcultuur/4-a Leuk, die nieuwe media! De Volkskrant is zo crossover dat ie tegenwoordig ook radio doet, alleen heet dat dan podcast. Gisteren kwam Gijs Groenteman langs voor de Podcast Cultuur om in te zoomen op hoe het is, dat vertalen van Murakami. Aanleiding: de recensie van Arjan Peters en de […]

(lees verder)

Gevorderde vertalerswaanzin: het halflege glas

Behalve een pleonasme-antenne staat er tijdens het vertalen ook een radar aan om onbedoelde (bij)betekenissen te detecteren. Oftewel: is de tekst misverstand-proof? Een voorbeeld: ‘Ik maakte alleen een ontbijt klaar.’  ‘Alleen’ staat hier dubbelzinnig te wezen, terwijl het in de brontekst zonneklaar is wat er bedoeld wordt. Dus ‘alleen’ wordt ‘in mijn eentje’. […]

(lees verder)

de pleonasme-detector in de keuken

‘Ik ging naar de keuken, maakte in mijn eentje iets eenvoudigs klaar en at dat op.’ Het is een zinnetje uit De moord op Commendatore van Haruki Murakami, deel I, dat Arjan Peters in zijn recensie van afgelopen zaterdag citeerde. Als voorbeeld van opperste normaalheid. Simpele dingen simpel verwoorden; als […]

(lees verder)